افشای جزییات قرارداد فاجعه بار خرید نیروگاههای جدید اتمی از روسیه

سه شنبه 5 مهر 1390 برابر با 27 سپتامبر 2011

جمهوری اسلامی علاوه بر پرداخت 6 میلیارد و 400 میلیون دلار بابت هر کدام از این نیروگاههای اتمی ، مقید شده است مبلغ کامل بیمه ی نصب و راه اندازی نیروگاهها را نیز بر عهده گیرد.

دولت ایران بعلاوه موظف شده طی قراردادی جداگانه ، همه مسئولیت های حقوقی و بین المللی ناشی از مشکلات تکنیکی و نشت مواد رادیو اکتیو و ... را در چارچوب اجرای این قرار داد بپذیرد و طرح شکایت در مجامع عمومی و سازمانهای بین المللی را از خود سلب کند.

خبرنگاران سبز ، کارشناسان ایران سبز: در ماه آوریل 2011 یک هیات ایرانی برای چهارمین بار به مسکو سفر کرد و مذاکراتی را با ولادیمیر پوتین و سایر مقامهای روسی انجام داد که نهایتا به توافق نامه خرید 5 نیروگاه هسته ای از این کشور منجر شد. توافق نامه ای که می توان آن را هم از لحاظ اقتصادی و امنیتی و هم از حیث خطرات زیست محیطی فاجعه بار دانست. پیگیریهای مستمر کارشناسان ایران سبز نشان می دهد قرارداد نهایی این معامله اتمی نیز بر پایه همین توافق نامه تهیه و اخیرا به امضای دولت های ایران و روسیه رسیده است.

کارشناسان ایران سبز برای آگاهی افکار عمومی و هشدار به عواقب بسیار خطرناک اجرایی شدن چنین قراردادی ، اقدام به انتشار خلاصه جزییات آن می نماید:

1- دولت روسیه اخیرا اعلام کرده بود فرایندی را در پیش گرفته است تا به عنوان بزرگترین صادر کننده نیروگاههای اتمی دنیا شناخته شود. بر این اساس روسها طی سال جاری میلادی موفق به فروش 11 نیروگاه اتمی به کشورهای ایران ، ترکیه ، قزاقستان ، مجارستان ، بنگلادش ، قزاقستان و بلاروس شدند. خریداربیشترین تعداد این نیروگاهها دولت ایران است.

2- درحال حاضر در انبارهای صنعتی روسیه قطعات احداث 10 نیروگاه اتمی از نوع آر. ام . ب . ک . نگهداری می شود که بر پایه تکنولوژی قدیمی نیروگاههای اتمی طراحی و ساخته شده اند.همان نیروگاههای آسیب پذبری که فاجعه چرنوبیل را در پی آوردند و روسها توان فروش آنها را نداشتند. این امر باعث شد که روسها به بهانه ارتقاء تکنولوژیکی در برخی از این قطعات ، نام جدید آر. ام . ب. ک 5. 7 . را بر آن بگذارند و به عنوان سیستمهای نوسازی شده از آن یاد کنند.

اما پس از نوسازی این سیستم نیز همچنان خریداری برای آنها وجود نداشت. به این سبب روسها ناچار شدند فرایند ارتقاء تکنولوژی را برای تولید نسل جدیدی از نیروگاههای اتمی در پیش گیرند که پس از چندی توانستند نیروگاههایی مدرن با امنیت بالاتر را مورد بهره برداری قراردهند. اگر چه بنا به گفته های پیشین آقای پوتین، روسها برای رسیدن به استاندارد نیروگاههای اتمی فرانسه که بالاترین استاندارد اروپایی تلقی می شود به حدود 55 میلیارد دلار سرمایه گذاری دیگر نیاز دارند.

3- دولت روسیه طی مذاکره با هیات ایرانی موفق شد 5 نیروگاه اتمی از مجموع 10 نیروگاه باصطلاح نوسازی شده خود را ( که به دلیل ماجرای چرنوبیل عملا از استانداردهای جهانی خارج شده اند) به قیمتی بیش از قیمت نیروگاههای مدرن ومطابق با استانداردهای جهانی که به اوکراین و ترکیه و مجارستان فروخته شد به دولت ایران بفروشد! لازم به ذکر است که دولت ترکیه خرید نیروگاه اتمی از روسیه را مشروط به دارا بودن استانداردهای لازم و اخذ تسهیلات متعدد ساخته بود که همگی از سوی روسیه پذیرفته شد و عملا قیمت یک نیروگاه اتمی مدرن برای ترکیه حدود 6 میلیارد دلارهزینه در برداشت اما هر نیروگاه اتمی باصطلاح نوسازی شده و خارج از استاندارد روسی برای دولت ایران به رقم 6 میلیارد و 400 میلیون دلار بالغ گردید که مجموع پرداخت های ایران برای 5 نیروگاه اتمی با این مشخصات، به حدود 32 میلیارد دلار بالغ می شود. مبلغ این قرارداد باید در 4 قسط به روسیه پرداخت گردد.

به گزارش کارشناسان ایران سبز، دولت روسیه اخیرا اعلام کرده که با دریافت چنین مبلغی بابت فروش نیروگاههای قدیمی ، بخش عمده ای از هزینه های مدرن سازی تکنولوژی اتمی روسیه برای رقابت با فرانسوی ها را تامین کرده است.

4 - جالب توجه آنکه دولت بنگلادش که مانند دولت ایران حاضر به خرید نیروگاه اتمی آر. ام . ب . ک.7.5 شده است با بهانه گیری از عدم استاندارد مطلوب این نوع نیروگاهها و مشکلات احتمالی ناشی از فرسودگی سیستمها، توانسته است علاوه برپرداخت فقط 2 میلیارد دلار بابت خرید نیروگاه ، ضمانت های فراوانی را نیز از روسها دریافت نماید. بنا بر گزارش های موجود دولت قزاقستان هم که خریدار یکی از این نیروگاههای نوسازی بود با پرداخت 2 میلیارد و 300 میلیون دلار، امتیازات به مراتب بیش از بنگلادش دریافت کرده است.

5- دولت ایران علاوه بر پرداخت 6 میلیارد و 400 میلیون دلار بابت هر کدام از این نیروگاههای اتمی ، مقید شده است مبلغ کامل بیمه ی نصب و راه اندازی نیروگاهها را نیز بر عهده گیرد. دولت ایران بعلاوه موظف شده طی قراردادی جداگانه ، همه مسئولیت های حقوقی و بین المللی ناشی از مشکلات تکنیکی و نشت مواد رادیو اکتیو و ... را در چارچوب اجرای این قرار داد بپذیرد و طرح شکایت در مجامع عمومی و سازمانهای بین المللی را از خود سلب کند. اما علت این ریسک بزرگ و پذیرش محرومیت ازشکایت و غرامت از سوی دولت ایران به چه دلیل است؟

دلیل نخست: حکومت ایران طی ماههای گذشته از یک هیات روسی خواستار بررسی شرایط جغرافیایی و ارائه پیشنهاد در تعیین محل استقرار نیروگاههای اتمی در ایران شد. هیات متخصصان روسی پس از بررسی های لازم 5 منطقه ایران را برای استقرار این نیروگاهها اعلام کردند: 45 کیلومتری شمال مشهد؛ منطقه غربی شهرقزوین ؛ منطقه ای در حوالی شهرتبریز ؛ شمال شهر اصفهان و جنوب شهر نیک شهر. اما دولت ایران طی تابستان گذشته با فراخواندن متخصصان روسی مناطق پیشنهادی خود را برای استقرار نیروگاههای جدید اتمی به این شرح اعلام کرد: منطقه شرقی اردبیل ؛ منطقه ای بین ساری و آمل ؛ 22 کیلومتری شهر میناب ؛ 38 کیلومتری شهر اصفهان و منطقه ای در حوالی اراک .
پس از آن هیات روسی اعلام کرد که نوع خاک و شرایط اقلیمی برخی از مناطق اعلام شده می تواند باعث نا امنی تکنیکی و بروز رخدادهای خطرناک مانند نشت رادیو اکتیو و مسائلی مانند آن باشد. اما هیات ایرانی بر خواست های خود اصرار ورزید و نهایتا روسها با این پیشنهاد موافقت کردند.

دلیل دوم: دولت ایران از روسیه خواسته است که در کنار انکس مراکز اتمی اراک و اصفهان دو لابراتوار مجهز برای راه اندازی رآکتورهای یی. ان. 600 نیز راه اندازی شود که بتواند در سریعترین زمان ممکن اورانیوم غنی شده تا مرز 50درصد را تولید نماید. بنا بر اطلاعات موجود توافق ایران و روسیه در راه اندازی لابراتوارهای مورد نظر رقم قرارداد بین ایران و روسیه را تا حدود 39 میلیارد دلار افزایش خواهد داد.

امضای نهایی این بخش از قرارداد در اوایل اکتبر سال جاری صورت می پذیرد. شواهد نشان می دهد که تولیدات غنی سازی پی . ان . 600 بیش از هر نوع بهره برداری دیگری در خدمت اهداف نظامی قرار دارد و این مراکز مستقیما با هماهنگی قرارگاه خاتم الانبیاء فعالیت خواهد کرد.

دلیل سوم: دولت ایران از روسیه خواسته است تعدادی از شرکت های طرف قرارداد با قرارگاه خاتم الانبیاء را برای احداث بناها و تامین بخشی از نیازهای این پروژه به همکاری پذیرد. به این منظور پیشنهاد شده تا نیروهای معرفی شده از سوی قرارگاه خاتم الانبیاء آموزش های فنی لازم را در روسیه فرا گیرند. حکومت ایران همچنین از روسیه خواسته است آموزشهای لازم را برای کنترل ایمنی و امنیتی نیروگاههای جدید برای افراد معرفی شده از سوی دولت ایران ارائه نماید.

روسها در ابتدا با کلیات این امر توافق نداشتند اما اکنون با بهانه قرار دادن همه موارد درخواستی دولت ایران، موافقتنامه ای را برای امضاء ارسال کرده اند که تبعات مشکلات و مخاطرات امنیتی، تکنیکی، حقوقی و بیمه ای احداث نیروگاههای جدید اتمی را از روسیه سلب و مسئولیت مستقیم هرگونه اتفاقی را بر عهده حکومت ایران قرار می دهد. این توافقنامه برای دولت روسیه یک موفقیت طلایی است تا علاوه بر فروش 5 نیروگاه خارج از رده خود به بهایی گزاف، مسئولیتهای ایمنی و حقوقی آن را نیز از خود سلب نماید.

روسها به عنوان استدلال خود در جریان این مذاکرات اعلام کردند که دولت لیتوانی هم در سال 2004 بخشی از قرارداد احداث نیروگاه اتمی خود با روسیه را در شهر ایگنالینا به پیمانکاران داخلی واگذار کرده بود که نتیجتا به نشت رادیو اکتیو منجر شد و با هماهنگی اتحادیه اروپا آن نیروگاه تعطیل شد. بنابراین چنانچه ایران هم مایل به تکرار آن درخواست است ، الزاما باید پیوست جدید قرارداد مبنی بر سلب مسئولیت از روسیه را بپذیرد.

6- دولت ایران با تاسیس یک شرکت ویژه به نام" انرژی مهر آزاد" هماهنگی بین قرارگاه خاتم الانبیاء ؛ مقامهای رسمی ایران و شرکت های روسی و نیزمبادلات مالی و تکنیکی این پروژه راساماندهی خواهد کرد.مدیریت اصلی این شرکت با هماهنگی دفتر علی خامنه ای فعالیت می کند و طبق توافقی که بصورت محرمانه با کمیسیون بودجه مجلس انجام شده فعالیت های این شرکت از کنترل نهادهای نظارتی معاف خواهد بود.

هیات بلند پایه ایرانی در مذاکره با روسیه 18 نفربوده اند که این افراد در ساختار شرکت "انرژی مهر آزاد" نیز حضور دارند. قاسمی وزیر نفت ایران، قلعه بانی ، علی آبادی، حسینی صدر، رحیمی و سردار فیروزآبادی از جمله این افراد هستند. مدیریت مالی این شرکت بر عهده شخصی بنام محمد رضا حسن خانی قرار گرفته که همزمان نمایندگی بانک ایران زمین را بر عهده دارد. بهاءالدین حسینی هاشمی نیز نماینده بانک تات در این شرکت است.

بر اساس تصمیم مقامهای دولتی ، تمامی مبالغ مربوط به این قرار داد پیش از واریز به حساب برخی از شرکت های داخلی طرف قرارداد، ابتدا به حساب روسها واریز می شود و سپس با هماهنگی شرکت " انرژی مهر آزاد" افراد یا شرکت های داخلی به طرف روسی معرفی و سپس مبالغ مورد نظر برای هربخش از فعالیت ها به حساب آنان واریز می گردد. مرکزاصلی نقل و انتقالات مالی این قرارداد بر عهده بانک پاسارگاد است که از طریق همکاری با یک کنسرسیوم مالی اماراتی - مالزیایی در امارات متحده عربی فعالیت خواهد کرد.

شرکت " انرژی مهر آزاد" بعنوان حلقه واسط بین ایران و روسیه از هم اکنون فعالیت های خود را آغاز کرده و مقرر شده با هماهنگی دوطرف درآغاز سال 2012 میلادی 200 میلیون دلار( از محل بودجه قرارداد) بابت فعالیت های اجرایی خود دریافت نماید.

منبع: پارس دیلی نیوز