ساخت خانه و آغل گوسفند کنار آرامگاه کوروش کوچک

۳۰ مهر ۱۳۹۰
ساخت و ساز در فاصله بیست متری آرامگاه کوروش کوچک




بناي گوردختر معروف به آرامگاه کوروش کوچک در دشت ميانکوهي پشت پر، در تنگ ارم بوشهر اگرچه بنايي بازمانده از زمان هخامنشيان است، اما روستائيان منطقه، اطراف اين آرامگاه به ساخت و ساز خانه براي خود و آغل براي گوسفندانشان اقدام کرده‌اند.


خبرگزاري ميراث فرهنگي – گروه ميراث فرهنگي ـ سازه بناي تاريخي گور دختر به دليل شباهت به آرامگاه کوروش بزرگ هخامنشي به آرامگاه کوروش کوچک معروف است، اين آرامگاه سنگي در سال 1376 با شماره 1897 در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيد.

بناي گور دختر به دليل واقع شدن در تنگه صعب العبور و دور از دسترس ارم بوشهر سالها ناشناخته ماند و تنها بومي هاي منطقه از ان سراغ داشتند، تا اينکه در سال 1339 باستان شناسي بلژيکي به نام "لويي واندنبرگ" کشف و به عنوان يک اثر تاريخي واجد ارزش ثبت شد، اين باستان شناس بلژيکي در يادداشت هاي خود نوشته بود اين آرامگاه متعلق به "چيش پيش" يا کوروش اول (جد کوروش بزرگ) است، علاوه بر اين برخي ديگر از باستان شناسان نيز گفته اند اين آرامگاه ممکن است براي "ماندانا " و " آتش سا " مادر و دختر کوروش باشد.

با اين وجود آنگونه که جديدترين عکس هاي برداشته شده از اين دشت تاريخي در تنگ ارم بوشهر نشان مي دهد روستائيان دشت پشت پر با ساخت و سازهاي خود اين بناي تاريخي و ثبت ملي را محاصره کرده اند و هر روز حلقه محاصر آن را نيز تنگ تر مي کنند.

مجدالدين رحيمي کارشناس ميراث فرهنگي و رشته مرمت و احياي بناها و بافت هاي تاريخي در اين باره به ما مي گويد: " بنياد مسکن استان بدون توجه به اين دشت تاريخي اجازه توسعه و رشد اين آبادي را صادر کرده است، مدرسه سازي و جاده سازي و ديگر زيرساختهاي لازم در اين دشت احداث شده و همين امر موجب ان شده که دشتي که تا بيست سال پيش خالي از سکنه بود آرام آرام در حال تبديل شدن به روستايي پر جمعيت است."

وي مي افزايد: " در يکي از همين اقدام ها در فاصله 5 متري پشت بناي گور دختر يک تير چراغ برق نصب شده، در حالي که بر اساس قانون هر گونه ساخت و ساز و احداث بنا و اثر جديد در حريم آثار تاريخي ثبت ملي ممنوع است، در اقدامي ديگر متاسفانه اداره ميراث فرهنگي بوشهر فردي را که در نزديکي و فاصله 20 متري بنا اقدام به ساخت خانه و آغل گوسفندان کرده است را براي محافظت از بنا استخدام کرد. در حالي که ساخت و سازهاي انجام شده بيشترين آسيب ها را به حريم منظري بنا وارد کرده است."

بنا بر گفته رحيمي دشت محل واقع شدن بناي گور دختر در دوره ساسانيان به يک شهر تبديل شد که به شهر تاريخي "قندگيان" معروف است، علاوه بر اين باستان شناسان بزرگي مانند ريچارد فراي نيز در باب اهميت هاي اين دشت و اين آرامگاه مقالاتي نوشته اند.

معماري بناي گور دختر که شبيه آرامگاه کوروش در پاسارگاد ولي در مقياسي کوچکتر است از ‌‌24 قطعه سنگ در ابعاد مختلف ساخته و بوسيله بست‌هاي دم چلچله‌اي به يکديگر متصل شده اند. در ساخت اين بنا مانند ديگر سازه هاي ساخته شده توسط معماران هخامنشي هيچگونه ملاتي به کار نرفته است. بر بالاي اين مقبره قسمتي فرو رفتگي شبيه به يک قاب وجود دارد که احتمالاً جايگاه قرار گرفتن کتيبه اي مربوط به آن بوده است. ارتفاع واقعي بنا چهار متر ونيم است و در درون اطاقک بنا حوضچه ي کوچکي وجود دارد.

هر روز بر جمعيت اين روستاي کوچک افزوده شده و بر ميزان ساخت و سازها در آن نيز افزوده مي شود، به نظر مي رسد اگر اداره ميراث بوشهر براي رعايت قوانين مربوط به آثار وارد شده در فهرست ثبت ملي پافشاري نکند به زودي ساخت وسازها تا ديوار به ديوار اين بنا نيز خواهد رسيد.